سولفات سدیم

سولفات سدیم یکی از عمومی ترین مواد بسیاری از آب های معدنی همانند آب دریا می باشد و در بسیاری از دریاچه های شور سراسر جهان سولفات سدیم موجود است. همچنين سولفات در ريزش هاي جوي وجود داشته و يکي از اصلي ترين محلولهاي موجود در برف و باران مي باشد.

بسياري از درياچه هاي شور در سرتاسر دنيا مقادير مختلفي سولفات سديم دارند که از اينگونه منابع مقدار زيادي سولفات به صورت تجارتي استخراج مي شود.زيرا سديم معمولاً جزو کاتيون هاي غالب است، برخي از متخصصين فرق آنيوني براي اينگونه درياچه ها قائل مي شوند، بدين معني که درياچه هائي که داراي سولفات سديم غالب هستند به عنوان درياچه هاي تلخ و آنهائي را که کربنات غالب دارند به عنوان درياچه هاي آلکالي يا سودا مي نامند.

فرمول شیمیایی

فرمول شیمیایی سولفات سدیم پودری : Na₂SO₄

مشخصات فیزیکی و مینرالوژیکی:

سولفات سدیم از نظر شیمیایی بسیار پایدار است. در درجه حرارت بالا می توان آن را با کاهش سدیم کربو ترمال، آن را تبدیل به سولفید کرد:

Na2SO4 + 2 C → Na2S + 2 CO2

سولفات سديم در شکل طبيعي اش اگر به صورت نمک آبدار يافت شود به آن، ميرابيليت ( Mirabilite ) يا نمک گلوبر مي گويند و نوع خشک آن به نام تنارديت ( Thenardite ) مشهور است. سولفات سديم آبدار يا ميرابيليت در طبيعت بيشتر يافت مي شود.

سولفات سديم در درجات مختلف خلوص وجود دارد که به طور تئوريک از کريستال هاي خالص ميرابيليت هاي شکفته شده تا ترکيب و مخلوطي از ديگر نمک ها و ناخالصي ها يافت مي شود.

در این شرکت سولفات سدیم به صورت خشک و پودری از طریق اسپری درایر با درصد خلوص 99% تولید می گردد. بنابراین سولفات سدیم تولیدی فاقد هرگونه ناخالصی های مضر مانند سرب، آرسنیک و غیره است .

این ویژگی مخصوصاً از آن جهت که پودر سولفات سدیم عمدتا در ساخت پودرهای شوینده دستی و ماشینی کاربرد دارد از اهمیت ویژه ای برخوردار است و این امکان را فراهم آورده که این محصول در تولید خوراک دام و طیور و داروهای دامی نیز مصرف شود.

موارد کاربرد

صنایع پودر شوینده :

خنثی بودن سولفات سدیم در دماهای پائین و تمایل به واكنش در دماهای بالا موجب استفاده از آن به عنوان یكی از مواد اولیه اصلی صنایع شوینده (پودرهای شوینده خانگی) به عنوان یكی از بهترین پاك كننده‌ها و حلال‌ها، شده است. این ماده در ساختمان پودرهای شوینده، علاوه بر سازنده و پركننده ارزان قیمت، باعث افزایش خاصیت پاك‌كنندگی و ازدیاد خاصیت تعلیق آن نیز می‌شود و بر روی خواص كلوئیدی سیستم تمیزكن نیز اثر می‌گذارد. امروزه پـودرهـای شـوینده فسفـاتی مسائل زیست محیطی زیادی را سبب شده است در پاسخ به این مشكلات، سازندگان از سولفات سدیم به جای آن استفاده نمودند. به طور كلی امروزه حدود یك سوم (3/1) وزن مواد پاك كننده مصرفی در ماشین‌های رختشوئی، سولفات سدیم است.

صنایع شیشه سازی:

یشترین مصرف سولفات سدیم در صنایع شیشه برای تولید شیشه‌های جام (شیشه تخت) به روش فلوت است و در تولید سایر محصولات شیشه‌ای از جمله ظروف شیشه‌ای، بطری‌های شیشه‌ای داروئی و طبی، شیشه‌های مخصوص (پیركس، فایبرگلاس، كالاهای شیشه‌ای آزمایشگاهی و خانگی) مورد استفاده قرار می گیرد.

سولفات سدیم در داخل كوره‌های ذوب شیشه به اكسیدهای Na2O ، SO3 تجزیه شده و گازهای حاصله در داخل مذاب تولید حباب‌های بزرگ می‌نماید و ضمن اینكه حباب‌ها می‌خواهند از سطح مذاب خارج شوند، همراه خود حباب‌های ریز موجود در داخل گدازه شیشه (حباب‌های هوا) را خارج می‌كنند و مانع از حضور این حباب‌های ریز در شیشه می‌شوند و کیفیت ظاهری و عملکردی شیشه را بهبود می بخشد. بعلاوه سولفات سدیم به عنوان كمك ذوب باعث افزایش سرعت ذوب سیلیس شده و در عین حال تمایل گازهای قلیایی را برای تشكیل حباب كاهش می‌دهد لذا از تولید سیلیس در داخل كوره جلوگیری نموده و باعث ارتقا كیفیت شیشه‌های سیلیسی ( High Silica ) می‌گردد.

صنایع تولید کاغذ:

مصرف عمده سولفات سدیم در صنایع كاغذسازی در تهیه خمیر كاغذ كرافت است. این ماده در طی یك فرآیند شیمیایی مخصوص به خود، در تشكیل خمیر مایه كاغذ كرافت موثر است. این نوع كاغذ در ساخت پاكت‌های بسته‌بندی سیمان، كارتن و مقوا كاربرد فراوان دارد.

سایر موارد:

سولفات سدیم یك منبع اقتصادی و مناسب برای Na2O در تعدادی از صنایع از جمله رنگرزی پارچه‌های نساجی، دباغی و چرم سازی، صنایع چوب و نظامی و عکاسی... می‌باشد. کاربردهای دیگر این ماده عبارتند از صنایع داروسازی، کودهای شیمیایی ،تولید اسفنجهای مصنوعی و ...